Cựu Chủ tịch VEAM và chuyện công ty sân sau hưởng lợi tiền tỷ
Hôm nay (5/5), TAND TP Hà Nội đưa các bị cáo Phạm Vũ Hải (cựu Phó TGĐ Tổng Công ty Máy động lực và Máy nông nghiệp Việt Nam (VEAM), cựu Giám đốc Nhà máy ô tô Veam (VM); Nguyễn Đức Toàn (cựu Phó Giám đốc VM), Trần Ngọc Hà cựu Chủ tịch HĐTV, TGĐ VEAM) ra xét xử tội Vi phạm quy định về quản lý và sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát lãng phí.
Hồi tháng 5/2022, ông Trần Ngọc Hà bị TAND TP Hà Nội tuyên phạt 11 năm tù; Nguyễn Đức Toàn bị tuyên phạt 4 năm tù cùng về tội Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí.
Liên quan đến vụ án đó còn có 15 người khác cũng phải nhận án tù. Bản án cho rằng, hành vi của các bị cáo là rất nghiêm trọng, gây thiệt hại cho Nhà nước, gây rối loạn thị trường kinh tế, bất bình trong dư luận, đòi hỏi cần xử lý nghiêm minh nhằm cải tạo giáo dục các bị cáo.
Việc khởi tố, truy tố các bị cáo, áp dụng hình phạt nghiêm khắc là cần thiết, nhằm trừng trị các cá nhân đi ngược lại lợi ích của nhân dân, nhằm cải tạo các bị cáo, phòng chống tội phạm kinh tế, nhất là trong giai đoạn hiện nay.
Thời điểm tháng 9/2019, Bộ Công thương đã ban hành kết luận thanh tra cho thấy, có dấu hiệu vi phạm các quy định về quản lý vốn, cố ý làm trái gây hậu quả về quản lý kinh tế tại VEAM và chuyển hồ sơ vụ án đến CQĐT Bộ Công an để điều tra.
Kết quả điều tra cho thấy, VM là chi nhánh thành viên hạch toán phụ thuộc, hoạt động theo ủy quyền của VEAM. Từ năm 2009- 2015, VEAM đã chuyển cho VM hơn 1.571 tỷ đồng để nhập khẩu linh kiện, mua vật tư trong nước phục vụ sản xuất, kinh doanh.
Tuy nhiên, một số cá nhân có chức vụ quyền hạn tại VEAM, VM đã không thực hiện đúng các quy định của pháp luật, quy định của VEAM trong việc bán xe ô tô do VM sản xuất trái quy định và mua vật tư săm, lốp, yếm của Công ty CP cao su Sao Vàng (SRC), Công ty CP Công Nghiệp Cao Su miền Nam (Casumina), gây thất thoát, thiệt hại cho VEAM.
Theo cáo buộc, từ năm 2016, 2017 và 2018, cùng đời xe, dòng xe, VM đã bán cho 89 đại lý 1.620 xe, gồm các loại xe theo giá công bố chung dành cho các đại lý và giá bán giảm giá theo đúng quy định với tổng số tiền hơn 723 tỷ đồng.
Tuy nhiên, cũng trong thời gian này, VM đã tự quyết định và ký 29 hợp đồng bán 2.387 ô tô tải các loại do VM sản xuất cho 16 đại lý của VM theo hình thức bán hàng giảm giá với giá bán và tỷ lệ giảm giá không đúng quy định, nhưng không báo cáo, xin ý kiến phê duyệt của Tổng công ty trước khi thực hiện.
Giá bán 2.387 ô tô theo quy định là hơn 1.039 tỷ đồng, nhưng VM đã tự quyết định ký kết hợp đồng bán với tổng số tiền hơn 966 tỷ đồng, thấp hơn giá VM ban hành và quy định là hơn 69 tỷ đồng.
Cáo trạng cho rằng, các bị cáo Phạm Vũ Hải, Nguyễn Đức Toàn, Trần Đại Lợi với vai trò là Giám đốc, Phó Giám đốc VM đã tự ý quyết định bán số lượng lớn ô tô thấp hơn giá quy định, gây thất thoát hơn 72 tỉ đồng cho VEAM.
Với vai trò là Giám đốc MV, ông Hải còn đồng phạm, giúp sức cho ông Trần Ngọc Hà trong việc ký kết các hợp đồng mua săm, lốp, yếm SCR và Casumina thông qua công ty trung gian không đúng quy định, gây thiệt hại hơn 2,8 tỷ đồng.
Công ty sân sau của cựu Chủ tịch
Cáo trạng xác định, ông Trần Ngọc Hà là Chủ tịch HĐTV, TGĐ VEAM, đã chỉ đạo để ông Phạm Vũ Hải, Trần Đại Lợi ký kết hợp đồng mua săm, lốp, yếm của SCR và Casumina thông qua Công ty Liên Anh, Công ty Nông Ngư Nghiệp, là các công ty gia đình của ông Hà không đúng quy định của pháp luật.
Nếu VM đàm phán, ký kết trực tiếp thì công ty sẽ chiết khấu cho VM thay vì chiết khấu cho trung gian. Trong khi đó, Casumina chi hoa hồng bán hàng cho Công ty Nông Ngư nghiệp là 9% doanh số. Còn VM phải trả cho Công ty Nông Ngư Nghiệp chi phí bán hàng 1-2% doanh số.
Cáo trạng xác định, VM có đủ điều kiện đàm phán, ký hợp đồng trực tiếp mua vật tư với các nhà cung cấp để hưởng chính sách giá và chế độ tốt nhất. Việc VM mua qua trung gian đã dẫn đến VEAM bị thiệt hại hơn 4,1 tỉ đồng.
Trong vụ án này, ông Trần Đại Lợi đã bỏ trốn, CQĐT đã quyết định truy nã, khi nào bắt được sẽ xử lý sau. Phiên tòa hôm nay đã phải tạm hoãn do vắng mặt 1 luật sư và vắng mặt bị cáo Toàn.